Are lengser. Bannya’ oreng laot dhari saba. Man Zuli
ajalan santa’, abak ngendhing entar ka sakola’anna Hakim. Man Zuli takerjat
ngedhing na’ potona ekoca’ gun entar amaen ka sakola’aan. Man Zuli teppa’na
maddung kaju, baddung esaba’, kapak eparengkes, kaju ta’ etata balekkadan.
Aba’na ngendhing ka sakola’an dhaja songay.
“Assalamualaikum.” Buru dhapa’ ka adha’na dalemma Ke
Marzuki, Man Zuli ngolok salam. “Pangapora ka’dhinto keyae, aganggu bakto
istirahadda ajunan.” Sembuna kalaban ceppet, bakto ke Marzuki ngombar e labang.
“Waalaikum salam. Bunten ta’ aponapa. Ja’ reng dan
kaula buru lastare aseram neka.” Sambidda ke Marzuki.
“Abdina na’ poto ka ka’dhinto ekoca’ epatoro’a
ka’dhinto. Epasra’agiya monggu dha’ ajunan, kadinapa, meller, oneng ngaji,
ca’epon balakana ta’ langkong burukkagi.” Dhabuna Man Zuli saampoona lastare
eatore alonggu. “Badan kaula takerjat, budhu’ dan kaula ekoca’ alajjai
ka’-berka’, amaen pal-kapalan, gun matadha’ bukunan dibi’, dalubang bukuna gun
ebit-sebbit ekagabay pal-kapalan. Ka’dhinto ngaresnges ka kopeng abdina tor
panggaliyan abdina. Nyo’ona pamanggi ka’dhinto.” Astana se kangan ekeppel
kalaban empol etojjuwagi dha’ ke Marzuki.
“Saestona manabi na’-kana’ ka’dhinto ampon biyasa,
banne coma potrana sampeyan. Sadaja na’-kana’ ka’dhissa’ pasthe ru-buruwan.
Nae’ ka tas bangku, aguttha, aokol, napa pole gun amaen pal-kapalan, dhari
dalubang bukuna dibi’, badha neka se saleng ronda, badha se kalambina beddha.
Badha enggi jugan se akopadhang e kellas. Jarengan na’-kana’ neka. Badan kaula
ta’ bisa ajaga sabban kellas. Potra epon sampeyan kellas sanapa? Tor saestona
kaula ta’ pate oneng passa ka’dhinto masala ponapa?” Sambidda ke Marzuki sambi
ngodhi’i roko’ Spesial cap tampar agulung.
“Daddi ajunan ka’dhinto ta’ bisa ajaga moret sabban
kelas. Tor masala se are mangken ta’ manggi’i?” Man Zuli atanya sambi mamereng
badanna ka dhaja, masemma’ ka ke Marzuki.
“Ka’dhinto sakola’an, sabban kellas ka’dhinto badha
guruna, wali kelas epon, ampon genna’ se ajaga, badan kaula ta’ bisa ngontrol
sabban are, se penting guru ampon badha, na’-kana’ badha dhalem kellas,
ka’dhinto ampon pendhanan. Na’-kana’ pon ta’ pate ru-buruwan. Manabi gi’ badha
masala ka’dhinto berarti guruna. Kellas sanapa sampeyan potrana?” ke Marzuki
maemot atanya kellas potrana Man Zuli.
“Daddi sampeyan ta’ oneng, ta’ apal ka sadaja
na’-kana’, settong ka settongnga? Potrana kaula neka kellas tello’, gella’ neka
ca’epon ajar segitiga, sudut, tor napa pon settongnga kaula
loppae… keseimbangan napa ca’na.”
“Mat, Mat Asmoni, Mat. Coba’ kadhinna’ gallu.” Ke
Marzuki mareksane santrena se nettep e langgar.
“Ka’dhinto! Enggi.” Mat Asmoni se tang-gentangan,
buru mole dhari sakola’an. Abaladhas epareksane keyae. ‘paleng epakona melle
dha’aran, biyasana mon badha tamuy.’ Oca’na Mat Asmoni dhalem ate. Mat Asmoni
ngadhep ka ke Marzuki.
“Ba’na kellas barempa? Kellas empa’ ya. Pak Sunahwi
kone’e. jarowa kan walina kellas tello’, kabala ekabuto sengko’, sateya keya
kowa ya… pas terros nyare apa kowa ka nyaena.” Pakonna ke Marzuki. “Ba’na ka
dhapor gallu, ngala’ baddha.” Pakonna ke Marzuki pole, makon majellas.
“Ampon dinggal, ta’ mabi pot-repot, ka’dhinto sopaja
lekkas sae, tor jugan badan kaula manggi’i, ponapa saestona se daddi kajunelan
dhalem kellas budhu’ kaula.”
“Enggi sopaja oneng neka, badan kaula manggil pak
Sunahwi, asabab ka’dhinto Walina.” Salastarena majellas posisi pak Sunahwi, Mat
Asmoni lebat, nyambi tingkat tello’an.
Maos jugan
- SUNDAY KILLER
- Lukisan Musim Lalu
- Luka Tidak Memaafkan Pisau
- Mamat Terro Nompa’a Jaran
- Madhurâ ḍâlem Kaca Sajhârâ
***
“Ba’na melle rojak ka Satiha, arowa e dhi lao’na pak
Sunahwi. Berri’ karkar settong ebang. Ba’na melle keya. manna ta’ kellar se
ajalana mole dhanja. Pak Sunahwi entare gallu. Manna loppae.” Dhabuna Nye Hani
dhalem dhapor. Sambi ngellap tingkat tello’an.
“Enggi.” Kalaban perak Mat Asmoni mangkat.
***
“Pak Sunahwi. Assalamualaikum.” Ologga Mat Asmoni.
“Waalaikum salam. Baremma ra Mat. Salam ka adha’.
Huh kah dhaggi’ pass sanggu ta’ ebalai mon guruna.” Sambidda Pak Sunahwi dhari
dalem. “Badha apa ma’ nyambi tingkat, mon melleya rojak arowa ka lao’anna, ka
Bi’ Satiha.”
“Ano pak. Napa pon.” Sambi nga’ lingngong. Agaru
obu’. Tape tadha’ se gatel. Ngabas osok.
“Sengko’ tedunga cong. Abali gallu mon loppae.”
Polana ngabas Mat Asmoni nga’ lingngong. Posang.
“Sampeyan edikane, eolok ke Marzuki. Badha pasera
ka’dhissa’, e dalem. Parlo ka wali kellas tello’ ca’epon.” Saodda Mat Asmoni.
Dek-maddek.
“Bila edikane, reya eolok, Mat. Ta’ usa koca’agi
kabbi. Iya la. Kassa’ mangkat melle rojak ka Satiha.” Sambi ngoca’ cara ganeko,
Pak Sunahwi ngala’ songko’ celleng. Masang kalambi. Buru gun akaos.
“Enggi pak.” Mat Asmoni mangkat melle rojak ka Bi’
Satiha. Mat Asmoni dhapa’. “Rojak napa pon, Bi’, ma’ kaula loppae.” Mat Asnoni
nga’ lingngong pole.
“Ba’na bila ra se ta’ loppa’a Mat. Pojur salebbarrra
ta’ ceccer lekka’.” Ca’na Bi’ Satiha. Oreng se melle rojak ngakak kabbi.
“Rojak campor tello’an. Berri’ karkar kabbi.
Duliyan, Bi’. Badha tamoy. Soro la-ngalae se laen.” Ngedhing oca’na Mat Asmoni,
Bi’ Satiha takerjat. ‘Buruwanna ba’na cong.’ Oca’na dhalem ate.
“Buru dhapa’ lekka’. Napa’ menta ka’adha’. Se laen
ngantos ya cong.” Oca’na bi’ Satiha. Bak nyenthak. Mat Asnoni takerjat. Sajan
kercet.
“Enggi badha tamoy polana.”
“Iya lawon. Antos.”
Maos jugan
- Joe Mawar, Pangarang Tor Ustadzah
- Sajak Hamdani Mandala
- Martabhât Orèng Madhurâ ḍâlem Bhughellân Traḍisi
- Kembang Asoka, Moh Ghalib Bafadlal
- Carpan: E-WA Pa' Satun
***
“Assalamualaikum. Sampeyan Man!” pak Sunahwi dhapa’.
Ngolok salam. Asalaman ka Man Zuli, tor jugan ka ke Marzuki. ke Marzuki nyaba’
roko’na bakto asalaman, sapaneka jugan Man Zuli. Ke Marzuki ajarba’agi ponapa
se daddi kajunelanna Man Zuli menangka potrana se ekoca’ amaen dalubang, amaen pal-kapalan
tor ekoca’ marombu kellas. Mereng dhabuna ke Marzuki, se akaton nyangka
aba’ana, Pak Sunahwi aromasa takerjat. Buru are sanonto aba’na entare moret.
Nape pole sampe’ Man Zuli se dhateng. Tanto neko banne ban-saromban. Man Zuli
paggun ekoca’ oreng se eabas mon oreng kampong Koddhu’ Alas.
“Saestona gella’ ka’dhinto pajat agabay pal-kapalan.
Na’-kana’ ka’dhinto pajat eajari amaen. Eajari amaen pal-kapalan. Enggi eaddu
ekellas.”
“Ganeko banne ajar nyamana mon amaen. Nape pole
sampe’ badha oca’/dhabu, eajari amaen pal-kapalan. Aneko, na’ poto bula
epasra’agi sopaja ajar, banne ajar amaen…” dhabuna Man Zuli motong dhabuna pak
Sunahwi.
“Saka’dhinto, Man. Ka’dhinto pajat nyamana ajar
en-maenan. Ajar amaen, ajar agabay pal-kapalan. Namong edhalem ajar pal-kapalan
ka’dhinto, na’-kana’ eajari ponapa se esebbut sudut, segitiga tor keseimbangan, daddi na’-kana’ sakellas
neka sopaja lekkas ngarte, napa neka se ekoca’ sudut, sudut neka paddu,
segitiga, neka paddu tello’, aneka badha sadaja e dhalem pal-kapalan. Tor
keseimbangan. Kadinapa ngajari na’-kana’ sopaja bila nembang neka ta’ berra’
salaja, aneka badha e dhalem pal-kapalan. Saenggana na’-kana’ se ajar agabay
pal-kapalan neka lekkas ngarte. Manabi coma egambar e papan, neka na’-kana’
awawa’-wawa’ pera’. Ta’ agaja’ bai pon pojur. Daddi sopaja na’-kana’ neka perak.
Eajak amaen sakale. Enggi paneka amaen pal-kapalan. Kadinapa carana agabay
pal-kapalan se lomok. Napana se kodu eleppet epabagus, ka’dhissa sopaja ngarte
ka pan-saponapan pangajaran akadiya, sudut, segitiga tor keseimbangan.” Dhabuna
pak Sunahwi lanjang tor lebar. Pak Sunahwi ngello’e roko’ se bundu’na gun
atoles A.
Mas Asmoni dhateng nengteng tingkat. “Kassa’
ngala’agi pereng ban sendhuk. Aengnga pas tabangngagi.”
“Mon cara ganeko enggi na’-kana’ perak. Se la ajar.
Gi’ sambi amaen. Bula nyangkana molae gella’, na’-kana’ neko gun eajari amaen.”
Dhabuna Man Zuli. Pas ngenom biddang celleng (kobi). Mas Asnomi ngombar dhari
dhalem dhapor kalaban ngangka’ talam aesse tello’ pereng, eattas pereng badha tingkat
se pon badha rojagga tor badha sendhugga.
“Aengnga pas kone’e ya.” Ke Marzuki maemot.
“Olle gantheng ba’na, Mat!” Alemma pak Sunahwi.
“Nemmo bai sampeyan, Pak. Ca’na embu’ lakar
gantheng.” Saodda sambi ajalan ka dhapor. “Ba’na mare melle edhissa’?” Nye Hani
atanya. Mat Asmoni takerjat. Meddek. “Ba. Kaula lastare messen pon. Mangken
entarana gallu.” Mat Asmoni berka’, abali ka barung Bi’ Satiha.
“Aengnga aterragi gallu ka tamoyya. He!” Ologga Bi’
Hani dhari dhalem dhapor. Tape Mat Asmoni pon jawu. “Aengnga kone’e. Su.”
Ologga Bi’ Hani ka Pak Sunahwi.
“Anapa ca’na Bi’.”
“Mare messen rojak ca’na la. Keng ta’ mare lekka’,
polana se tello’an mare, mole, loppae ja’ aba’ana la mare messen. Messen rojak.
Loppa. Ta’ ekakan lekka’. Mole.”
“Ella onggu ra kana’ jareya. Ma’ nemmo ra bai se
daddi careta.”