Carpan: Santrena Aebuwan

carpan madura, sastra madura, mat toyu, bahasa madura, peribahasa madura, okara kakanten, pulau oksigen, sastrawan madura, budaya madura,



Pangapora, Pangapora…

 

Dhamma orengnga, ma’ buruwanna seppe… lalake’ ganeko nga’ lingngong esare tadha’ esare.

 

“Ba’na, Cong!” Sapana oreng dhari tas tarebung. “Dika enggi, Yu.” Oreng bine’ ganeko nyapa keya samarena ngontap dhari labang dhaporra.

 

“Enggi, Ba’!” Saodda lalake’ se buru dhapa’.

 

“Toju’ ka attas gane, ampar lama’na.” oca’na binena se nai’. Oreng bine’ ganeko ta’ mapas, namong jugan ta’ kalaban se alos parana, enggi paneka coma kalaban enggi enten, banne enggi bunten, asabab se eajak akandha paneka oreng se lebbi ngodha.

 

Lalake’ ganeko pas toju’ asela ta’ masemma’ ka lama’na. ngabas ka bun lao’. Somor nengke’ paggun badha.

 

‘Lamba’ sengko’ nyello’ aeng gallu se terro audu’a, ngenoma ban mandhiya, mon enja’ iya entar ka songay, bara’ dhajana reya, tao songay gi’ agili pola’ oca’na dibi’ dhalem pekkeranna. E songay ganeko bannya’ oreng nyassa, manceng, ban alangngoy, akeddal, amaen bu-tabbuwan aneng. ‘dhamma abdur ma’ ta’ tao atemmo sakale… pola la loppa ka kancana.’ Lanceng ganeko ngello’e roko’na.


Maos jugan

 

“E bara’ padha baras enggi, Yu!” Babine’ se pon molae ngandel la’ang ganeko atanya dhari dhapo’ pala’-ngella’anna la’ang se pajat e saba’ eseddi’na somor.

 

“Enggi baras, Ba’!” Saodda dhari tas langgar. ‘lamba’ langgar reya dhari kobung gi’an. Bilana se eoba ka musalla ngan reya.’

 

“Jajanna lakone gallu, Cong!” oca’na oreng dhari tas tarebung. “Areya sengko’ buru ongga, ja’ molae gella’ bannya’ gallu’ jang-onjangan, banne kose apeggellan ka jang-onjangan, iya banne kose perak sakeng rowa kadhang la’ang ta’ kaekot.” Oca’na oreng ganeko sambi ngerrat manyang. Toju’ ajarokkong e tas tarebung.

 

“Enggi, Ba’!” Saodda lalake’ ganeko dhari tas langgar sambi ko’-roko’an. Asela. Kopi pon eangka’agi. Dhari pan-barempan langgar se laen, dhari temor, dhari bara’ dhaja, pon ekaeding oreng atarhem. Para’ adan mangrib.

 

“Ya, Ta’ neng pamare sateya, mon kalakowan reya bannya’ gallu’, bannya’, katon loppa’a se abajanga pas, polana nae’an, polana jang-onjangan, bin-kabin, kemma se gi’ tandha’ ella lebur, sakeng mon ebi-kabbiyagi ya tolos gun apirla. Ba’na mare eberri’ kopi yaaa, mara dha’ar. Dha’ar. Jajanna jareya paongga. Lakone. Ja’ gun abas.”

 

“Enggi, Ba’!”

 

“Adan gallu, Cong. Ba’na kan la abit ta’ adan edhinna’.” Ngedhing oca’ adan. Lanceng ganeko takerjat, sabab pon abit aba’na se ta’ adan. Ojang. “Sengko’ terro keya olleya dhari ba’na. malle reng dhinna’ tao ja’ ba’na la mondhuk ka jauna. Sengko’ la mare sabungka. Dina sengko’ mandhiya gallu.” Oca’na sambi mole dhari bun temor sabana. Mole kalaban mekol la’ang. salampar daddi sabbu’na, pangerrat menangka songkel. Lalake’ ganeko makae’ ember aesse la’ang se pon biasa epanyaba’i. binena pas napes. Epapolong kalaban ollena la’ang karena malemma se pon mare ekelang. Lalake’ ganeko maso’ ka dhalem jendding se pon akerramik, badha ata’na ban badha kompana aengnga. Oreng-oreng ganeko pon abajang. Adekker.

 

E  palemperra musalla pon eangka’e dha’aran. “Mara ngakan gallu, cong. Mara entare! Ngakan lekka’ sakone’. Ja’ nola’ rajekke.” Dhabuna lalake’ se pon mare ngimami ganeko.

 

“Saestona sampe, Ba’! banne keng nola’a rajekke.”

 

“Iya sakone’ lekka’. Mare adha’ar, mara akandha sampe sobbu. Sateya ngakan gallu. Polana tadha’ babak kedua. Bila sateya. Ya sateya.” Oca’na oreng ganeko lanjang lebar. Adha’ar areng-sareng.

 

“Pasang, cong! Pasang. Ja’ ka-sengka. Paongga. Jareya juko’na kocel. Lagguna tadha’ pole.”

 

“Perna onggu tabu’ se moose’, Ba’!”

 

“Ba… iya. Mara pasang. Mon ta’ sakeng-sakeng ta’ atemmo ka rajekke. Kadhang kose nyare. Badha se posang polana ta’ nemmo ka rajekke. Sampe’ ekoca’ posang e tera’na ekowa. Mon gi’ bisa. Iya ja’ tola’ rajekkena. Me’ lagguna sadhumalem pas ta’ nemmo rajekke.” Dhabuna oreng ganeko sambi nolong juko’, nyelen kowa.

 

“Enggi, Ba’! lerres! Aposangan onggu bila sobung!” sawodda sambi nyeddut aeng dhari gellas se ambu cocco kalaban selllang kene’ padhana lente.


Maos jugan

 

“Sateya mon ta’ ngenom gellasan, akaton astaba. Ta’ nyadhiyai, mesalla. Korang samporna. Areya la jamanna.” Dhabuna sambi abacca ka pereng.  Dhari man-kadhimman pon ekaedhing adan isa. “Mara abajang isa sakale. Dina aroko’ daggi’.”

 

‘Biasana ta’ pate abajang bakto mare adan. Pas sateya langsungan. Apana pole marena ngakan biasana pas saleccer gallu. Ya dina la-ngalae.’ Lalake’ ganeko pas aqomat. Pan-barempan na’-kana’ buru-buru sabellun isa. Saengga pas elenga’i sareng oreng se bakal ngimami ganeko.

“Mara ja’ aginjeggan.”

 

Mare abajang isa. Oreng ganeko alonggu pole epalemper. Roko’ etolong. Ekello’e. Kobi esirut. “Mara jajanna jareya kael, cong!”

 

“Enggi, Ba’! kaula bila aroko’ ganeka biasana ta’ pate terro ka se laen.” Bakto sajan malem. Bulan gi’ ta’ ngombar, asabab bulan ngodha.

 

“Ganeka nae’anna sampeynn lastare pon, Ba’?” etanya’agi mara ganeko. 

 

“Enja’. Dina mon gun nae’an! Bisa lagguna pole. La’angnga ta’ kera eabi’. Ta’ kera lowa. Jareya gettonna pera’. Sengko’ reya biyasa. Bila gi’ laggu epalaggu. Possa’na paggun. Epaabane sakone’, mesalla kol ballu’an gi’ laggu. Ya ta’ lowa enja’. Seyang ban malem reya baktona kan padha. Tape arapa ma’ ta’ lowa. Ba’na ta’ kera nemmo cara jareya, jareng ta’ nae’. Coba’ nae’ keya. otaba ba’na nyettongngagi ka settong usaha, ba’na reya bakal atemmo apa se lebur ban ane.” Merengngagi dhabuna se lanjang. Lanceng ganeko gu’-onggu’an. “Ba’na mare se mondhuk?” petanya ganeko maksodda apa la mare se mondhuk, mare kabbi pangajaranna, lulus?

 

“Bunten ta’ mondhuk!”

 

“Iya kan asakola iya. Akulya. Iya padha bai. Padha nyare elmo. Mon ta’ keng-sakeng pekkeranna manossa se eparenge Pangeran, baremma carana maongga aeng kalaban kompana aeng jareya. Badha kakowadan apa. Jareya kipas, ma’ bisa aenter. Daddi pas badha angen. Sengko’ ta’ dugga ma’ kipas aenter. Apa se maenter.” Ngedhing dhabu mara ganeko, lanceng ganeko bingung baremma carana ajarba’agi ja’ ganeko aobana energi listrik. Gun bisa gu’-onggu’an.

 

“Bila oreng cara ba’na reya, nyare elmo sampe’ ka jaba, jaba tengnga iya.”

 

“Jogja, Ba’!”

 

“Iya, jugja. Dhimma jareya. Solo ya. Dhapa’ ka Jombang?” petanya oreng ganeko sambi nyergu’ roko’na. lalake’ ganeko sem-mesem. Baremma carana ajellasagi jogja ja’ badhana e bara’ lao’na solo.

 

“Apa nyamana pondhugga, cong?”

 

“Sunan Kalijaga, Ba’!”

 

“Bannya’ santrena ya…”

 

“Sabban taon se adaftar lebbi sapolo ebu. Tor paleng se etarema telloebuwan.”

 

“Beurh manda’na jareya keyae raja. La kalonta dha’ ka man-dhimman. mon ta’ keyae raja, andhi’ elmo se parjuga, tanto ta’ kera esare, sampe’ sapoloebuwan se terro mondhuga e jadhiya, pas gun coma etarema sakone’.”

 

‘baremma cara ajellasagi bidana pondhugan ban kulya’an.’

 

“Tanto perak oreng dhissa’. Disana ekennengnge oreng nyare elmo. Tanto pas bisa ajuwal dha’aran. Kan pas ajalan kabbi. Iya tana. Tao mon malengnga.”

 

“Enggi nyamana na’-genna’, badha keya se kaelangan hp, laptop, sapedha motor, enggi manabi se ajuwal dha’aran along-polong. Ja’ reng se akulya ka’dhinto sadajana lebbi lema bellas ebu. Kadhang se pon maso’ 2008, ka’dhinto ta’ lulus e taon 2012. Ma’abit.”

 

“Ba’na barempa taon la cong?”

 

“Nem taon pon!” oca’na lelere. Todhus.

 

“Ba’na ngaji otaba ajar e bagiyan apa jareya. Pola se ekoca’ jurusan rowa ya?”

 

“Enggi. Aqidah (filsafat).”

 

“Iya bagus jareya cong. Sateya la bannya’ oreng se ta’ mekkere aqidana. Daddina gampang tapala’car ka ban-saromban pas loppa ka aba’na dibi’, jareya polana aqidana ta’ kowat. Iya lakar cong, bila la juntrong mekker. Manyettong, areya kadhang sampe’ ta’ sempat se nyokora obu’.” Ngedhing oca’ ta’ sempat se nyokora obu’. Lanceng ganeko agaruk le’erra.



Mat Toyu aropag'agi guru Basa Madura e SMPI Nurul Jadid Kokkowan.

Posting Komentar

Lebih baru Lebih lama

Formulir Kontak