Santre ganeko buru jaga tedung. Pekkeranna enga’ dha’embi’ se gi’ ta’ enomi, embi’na ecangcang e teggal. Sakabbiyanna embi’ awolok. Ngolok lamban. Santre ganeko gunna ngeding monyena embi’ lok-ologan. Jaga abaladhas. Arawop sakejja’ ban ngenom aeng jedding se ta’ etemmo barnana. Ngala’ songko’, mangkat ka dhapor se biasana badha embir se aesse aeng lerre, otaba aeng se Abuja. Santre nengteng embir kalaban babang se kacer, ebagiya ka embi’ malle dujan kangan.
Santre ganeko pon biasa eolok sa’laba mon ca-kancana, maske e seyang ganeko banyya’ ca-kancana ngolok kalaban Sa’laba. Kopengnga pon kopok kalaban ologan ganeko. Dhari sakeng biyasana eolok Sa’laba, kopengnga arassa pon possa’ kalaban Sa’laba. Ta’ abit ologan Sa’laba ambu dibi’. Polana ta’ ebikes keya. Santre ganeko terros ajalan kalaban nambi’ embir.
“Sa’laba…” badha sowara pole dhari budi. Santre ganeko ta’ atole. “Sa’laba…” Sowara ganeko dhateng pole. Santre ganeko ta’ abikes.
“Sa’laba…” Sowara ganeko maksa. Sowara se ta’ biasa dhari sabellun-sabelunna se sabellunna. Sowara akaton buru ekaeding e are ganeko. Sowara anyar ganeko makerso’ alessa. Terro alenga’a sakeng caremmed. Santre ganeko ta’ mangga dha’ lembu’na sowara se ngolok aba’na Sa’laba.
Maos jugan
- Bumi Ukir sebagai Modal SDM
- 70 Anak Yatim Menerima Santunan
- Dhalem Molang Are XIII, Kodu Maemot Aba’
- Multikultur Bukan Masalah Bangsa Kita
“Biyah… oreng bine’ balekka’ ca’-kocaan oreng lake’, ta’ olle. Santre bine’ sela bariya. Bila eoja mon lalake’, pas asapora’a, nyengcenga samper pas.” Sowara ganeko nyosol sabellun santre ganeko alenga’. Sowara terros ngolok. Sabab panas are arassa manggang sadaja se badha e attas bumi. Banni gunna oreng se aromasa pelka’, embi’ se epangger lebbi pelka’, sabab ta’ bisa ngala’ dibi’. Embi’na ta’ dujan ngenom. Aeng saembir ganeko eyabi’ ekatellowe. Mare eenomi. Babangnga edulangngaki ka embi’na. embi’na ngakan pole. Agambi’. Santre ganeko abali ka kamarra samarena nyaba’ embir ka dhapor. Dhung-tedhungan. Atanya sapa oreng bine’ rowa se bangal ngolok aba’na Sa’laba. aromasa kasta ta’ alenga’ balekkadan.
Pekkeranna aoleng kalaban bannya’na oreng ngoca’ Sa’laba. Ma’bisa reng-oreng ngolok aba’na kalaban sa’laba. Apa se sala kalaban ologan Sa’laba, lamba’ “ca’na” nabi ngowan embi’ keya, tape arapa oreng mata’ ngolok nabi. Santre ganeko mesem dibi’. Santre ganeko nga’-ngenga’e caretana Sa’laba.
***
Oreng bine’’ gella’ se ebenthak oreng kapekkeran keya kalaban oca’na dibi’. Baremma mon ekataowe. Babine’ ganeko pas akaca. Aromasa ta’ aguna matabar aba’na kaangguy asapora ban babajana se raja. Mon atemmu kalaban Sa’laba, paste mon ekataowe oreng, paste eoja. Babaja raja. Tape engko’ kodu asapora. Tape bannya’ keya se ngolok Sa’laba. ban ta’ daddi masala. Tape arapa engko’, pas ngolok jarowa kalaban Sa’laba, egiggiri. Apa gunna engko’ se sala. Selaen enja’. Buh ta’ ngeddha tedung. Sengko’ kodu noles sorat kaangguy asapora. Tape lebada sapa. Mon etemmo ja’ rat-soradan sajan raja babajana. Paste epaambu. Adduh. Areya mon epekker dibi’ ta’ kera mare.
Maos jugan
- Dhuwa' Buku Sastra e Taon 2022
- Perjalanan dan Perjuangan Dakwah Abu Hasan al-Shadhili
- Karnaval Never Ending Soud System
- Kerata Basa Madura
- Okara Kakanten Basa Madura
***
Are ganeko santre se biasa eolok Sa’laba bakal ngalle embi’na ka teggal se nyenna rebbana. Tape embi’na ta’ endha’ eteret ka rebba se nyenna. Embi’ ganeko terros agambi’ rebba-rebba se badha e pinggir jalan. Rebba egadiya kerreng ban ta’ nyenna. Santre ganeko terros neret. Terros eteret. Embi’ sajan leya’ eteret ka teggal se nyenna rebbana.
“Buh, ma’ sara bariya, jarengan eaterragiya ka teggal se nyenna, ta’ endha’. Budu onggu. Baremma mon oreng, eyajak ka man-nyamanan ta’ endha’?” karettegga santre. Santre ganeko terros neret tampar embi’. Embi’ ganeko paggun ta’ endha’ se ajalana. Kalaban paksaan, embi’ endha’ atengka’. Ngerset gan sakone’, sambi nyeom ban agambi’ rebba-rebba kerreng. Embi’ terros atengka’. Teggal ganeko pajat nyenna kalaban bannya’ macem rebba. Badha keya wa’-buwaan se bisa ekakan embi’ ganeko. Embi’ ganeko aromasa perak badha e teggal se nyenna. Gambi’anna atamba gancang. peragga embi’ ta’ paelan. Akaton nemmo kakanan se paleng nyaman. Embi’ ganeko pas ta’ amonyeyan.
“Bila nemmo se nyaman, maketteg. Ta’ sa’-kasa’. Embi’ jare. Mon atemmo man-nyamanan ta’ sa’-kasa’.”
***
Santre se biasa eolok Sa’laba ganeko abali kalaban pekkeranna. Arapa ma’ Sa’laba se epadha’agi kalaban aba’. Pekkeranna terros aoleng dibi’. Apa sakeng engko’ lebur gallu’ ajaga embi’, sampe’ loppa ka bajang, powasa, otaba en-laenna. Paleng iya. Malle ta’ abit. Ca-kanca rowa maenga’, sopaja aba’ ta’ gun ajaga embi’ se ta’ endha’ ekeba’a ka teggal se nyenna rebbana, tape kodu ngastete ban enga’ terros ka se abajanga ban en-laenna. Ca-kanca penter onggu carana maenga’ aba’. Mon epadha’agi kalaban nabi, aba’ pasthe lebbi riya’, pera’ ngowan embi’ la padhana nabi. Akaca ra gallu. Mesem dibi’.
Embi’ ganeko bakal esambelli e are tellasan. Santre ganeko aromasa perak. Ca-kancana bakal ambu ca’-ngoca’e aba’na kalaban sa’laba. sakejja’ laggi’. Molae are ganeko, santre aniyat kaangguy malempo embi’ se bakal esambelliya. Malle bannya’ dagingnga. Sabab aba’na tawo, dagingnga ta’ kera dha’mma. Paggun sabagian e bagi ka santre. Santre ganeko bakal ajijji’i ban malaen lang-tolanga. Malle enga’ terros. Bila esambelli pas ca-kancana endha’ ngakan kellana embi’, satena embi’, aba’na bakal nyampoleyagi.
“Nyamana se ca’-koca’an Sa’laba, endha’ keya ka dagingnga embi’, adujanan!!!” ca’-oca’ ganeko bakal edulangngagiya ka ca-kancana. Tape settong pekkeran meddal dhalem pekkeranna. Arapa oreng ma’ esoro nyambelli kaangguy korban otaba keka[1], eolleyagi nyambelli bila pajat teppa’ ka baktona. Apa keng karana manossa padhana keban. Lebur mate’e??? rassana oreng terro mateyana malolo, malle ta’ mate’e se sabarengngan eolleyagi nyambelli keban, monyena embi’ bila esambelli, adharak padhana dharagga manossa.
***
Sorat
ganeko dhateng dhari babine’ se gella’ ngolok Sa’laba. sorat ganeko ebuwang
sabellun ebaca. Dhalem pekkeranna tadha’ parlona keya ebaca, paleng gun
maenga’a sopaja ta’ ajaga embi’ malolo. Mon pera’ masala nga’-paenga’an, aba’
tawo gella’. Ta’ usa sorat-sorat. Karana tadha’ balessan, oreng bine’ ganeko
ngalengsang.
Takepe’
1431
*Carpan paneka sabelllun epon perna emuat JP Radar Madura